Jarmuż jest warzywem posiadającym wiele cennych wartości odżywczych i właściwości leczniczych. Jest on głównie warzywem jesienno – zimowym, gdyż jego plony zbierane są od września do marca. Można więc powiedzieć, że teraz jesteśmy w szczycie sezonu jarmużowego!
Niestety w naszym kraju służy częściej do ozdabiania naszego talerza niż wykorzystywania do przygotowywania dań, z którymi będzie spożywany. Należy to zmienić! Jarmuż spożywany w naszej diecie może przyczynić się do zapobiegania wielu chorobom, w szczególności związanych z układem krążenia.
Jarmuż w naszych potrawach możemy wykorzystywać na wiele różnych sposobów. Może być on składnikiem sałatek, zup, koktajli i wielu innych potraw, które tylko przyjdą Ci do głowy. Nie wahajmy się więc wdrożyć go do naszej diety, a z pewnością przyniesie on wiele korzyści dla naszego organizmu.
Rodzaje jarmużu
Jarmuż należy do tej samej rodziny co kalafior, brokuły, kalarepa, brukselka, kapusta pastewna. Mimo to jest on najmniej powszechnym warzywem z wyżej wymienionych. Tym samym ignorowane są jego właściwości, które mogą odegrać ważna rolę w naszej codziennej diecie.
Najpopularniejszym rodzajem jarmużu jaki możemy spotkać na półkach sklepowych będzie jarmuż kędzierzawy. Będzie on odznaczał się kolorem ciemnozielonym lub w młodszej odmianie jasnozielonym. Rozpoznać go możemy również po gęsto zwiniętych liściach.
Drugą odmianą będzie Lacianto Kale, potocznie często nazywany jest „jarmużem dinozaura”, ze względu na jego łuskowatą powierzchnie, płaskie, długie liście oraz ciemnozieloną lub lekko niebiską barwę. Ten rodzaj idealnie nada się do przygotowania chipsów z jarmużu.
Kolejnym rodzajem z którym możemy się spotkać będzie jarmuż czerwony, którego poznamy po charakterystycznej fioletowej łodydze oraz lekko czerwonych liściach. Ze względu na jego słodszy od pozostałych odmian smak oraz wyczuwalny delikatny posmak cytryny oraz pieprzu. Dlatego świetnie się sprawdzi jako dodatek do sałatek lub kanapek.
Witaminy oraz minerały zawarte w jarmużu
Jest on bogatym źródłem witamin takich jak:
K – ważnej dla naszego serca i kości
A – odpowiadającej za prawidłowość wzroku oraz ochronę skóry
C – chroniącej nasz organizm przed infekcjami oraz degradacją komórek
B6 – wpływającej na pracę mózgu oraz hormonów
Jarmuż zawiera również sole mineralne takie jak:
wapń – wspomagająca krzepnięcie krwi oraz wzmocnienie kości i zębów
żelazo –biorące udział w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego oraz układu nerwowego
magnez – odgrywający ważną role w skurczach mięśni oraz wytwarzaniu energii
fosfor – uczestniczący w funkcjonowaniu wszystkich komórek ustroju
potas – wpływający na odpowiednią równowagę komórek organizmu oraz regulacje płynów ustrojowych
sód- regulujący ciśnienie osmotyczne płynów ustrojowych w organizmie
cynk – regulujący funkcjonowanie układu krążenia oraz regulowaniu działania organów wewnętrznych
Korzystny wpływ jarmużu na układ pokarmowy
Jarmuż zawiera w swoim składzie sulforafan, który niszczy bakterie Helicobacter pylori, przyczyniające się do powstawania wrzodów żołądka oraz zapalenia błony śluzowej żołądka. Dzięki zawartej w nim witaminie K chroni również przed rozwojem nowotworów, m. in. raka pęcherzyka żółciowego, okrężnicy, wątroby.
Jarmuż idealny dla osób chorujących na cukrzycę
Warzywo to cechuje się niską kalorycznością oraz niskim indeksem glikemicznym, dzięki czemu warto wprowadzić go do diety u osób z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej. Jego spożycie nie wpływa na gwałtowny wzrost poziomu glukozy we krwi, dlatego będzie on bezpieczny dla osób chorych na cukrzyce. Zawiera również wiele związków aktywnych takich jak przeciwutleniacze, witaminy, kwasy tłuszczowe, błonnik, które mogą pomóc w regulacji poziomu glukozy we krwi oraz zapobiegać powstawaniu chorób sercowo – naczyniowych.
Działa korzystnie na poprawę nastroju
Dzięki tej właściwości może być pomocny w leczeniu depresji. Działanie to zawdzięczać możemy występującym w jarmużu fitochemikaliów, które mają wpływ na działanie karotenoidu. Do poprawy nastroju przyczyniać się mogą również zawarte w nim kwasy tłuszczowe omega – 3, oraz zawartość białka, żelaza, kwasu foliowego, witaminy B6, które zwiększają wydzielanie dopaminy oraz serotoniny.
Pozytywne działanie na choroby sercowo naczyniowe
Jarmuż jest bogatym źródłem polifenoli, w szczególności kwasu gallusowego i katechinów, które mają działanie ochronne na naczynia krwionośne. Hamują oksydacje lipoprotein takich jak LDL i VLDL, w związku z czym zapobiegają tworzeniu się blaszki miażdżycowej.
Wpływ jarmużu na choroby neurodegeneracyjne
Istotną rolę w powstawaniu tych chorób odgrywa stres oksydacyjny. Powoduje on produkcje reaktywnych form tlenu, co może przyczyniać się do zniszczenia DNA. Pomocny w zapobieganiu powstawania stresu oksydacyjnego może być sulforafan, który będzie miał działanie zapobiegające w tworzeniu się chorób neurodegeneracyjnych.
Jarmuż pozytywnie wpływa na wzrok
Warzywo to jest jednym z najbogatszych źródeł luteiny i zeaksantyny. Luteina chroni przed tworzeniem plamki żółtej w oku, która może przyczynić się nawet do utraty wzroku. Może ona pozytywnie wpływać na poprawę ostrości, jakość widzenia oraz wykazywać działanie ochronne przed szkodliwym promieniowaniem UV. Zeaksantyna wraz z luteiną zapobiegają występowaniu zaćmy.
Jak kupować oraz przyrządzać jarmuż?
Kupując jarmuż warto zwrócić uwagę na jego wygląd zewnętrzny. Wybierajmy ten, którego kolor będzie głęboki, a liście jędrne. Unikajmy liści z odcieniami brązu, drewniejących łodygach oraz grubych liściach, które mogą świadczyć o jego nieświeżości.
Należy również pamiętać, aby płukać go przed spożyciem, ponieważ wcześniejszy nadmiar wilgoci może przyczynić się do jego gnicia. Gotując jarmuż powinniśmy pilnować intensywności koloru, ponieważ kiedy doprowadzimy do rozgotowania, może utracić on wiele substancji odżywczych. Jarmuż możemy także dodawać do sałatek, koktajli, zup oraz poddać go zblanszowaniu. Idealną formą jego spożycia będzie postać surowa, która daje nam pewność zachowania wszystkich substancji odżywczych. W tej formie dobrze się sprawdzi jako dodatek do kanapek.
Bibliografia:
1. https://zywnosci.com/jarmu-korzyci-zdrowotne-wartoci-odywcze-i-przygotowanie-C178838
2. https://www.olej.edu.pl/jarmuz/
3. https://www.ekologia.pl/styl-zycia/zdrowa-zywnosc/jarmuz-warzywo-wlasciwosci-witaminy-i-wartosci-odzywcze-jarmuzu,21018.html
4.https://naturapluszdrowie.pl/jarmuz-wlasciwosci-odzywcze-i-lecznicze/
5. https://dietetycy.org.pl/jarmuz/
