Nazwa tej diety powstała z połączenia angielskiego odpowiednika słowa elastyczny, czyli „flexible” i słowa „wegetarianizm”. Oddaje ona całkowicie jej główne założenia, czyli po prostu wdrożenie zdrowszych nawyków żywieniowych poprzez zmniejszenie ilości mięsa w diecie, bez konieczności trzymania się trudnych w utrzymaniu w dłużej perspektywie zasad i reguł.
Podstawę jadłospisu dla diety fleksitariańskiej stanowią wartościowe odżywczo roślinne produkty żywieniowe, w tym pełnoziarniste produkty zbożowe, nasiona, pestki, orzechy oraz kluczowe źródło białka i tym samym podstawa diety, czyli nasiona roślin strączkowych.
Ogólna zasada stosowania diety fleksitariańskiej opiera się na ograniczeniu spożycia produktów odzwierzęcych w codziennym jadłospisie, tak więc będąc na takiej diecie możemy sobie od czasu do czasu pozwolić na spożycie mięsa, nabiału czy jaj jednak podstawę diety stanowią produkty roślinne.
O fleksitarianizmie często mówi się jako o stylu życia. Nie ma na ten moment konkretnych wytycznych co do ilości mięsa, jaką mogą spożywać fleksitarianie, co daje dużą swobodę, w odróżnieniu od typowych diet restrykcyjnych. Dzięki czemu unikamy powielania utartych schematów, prowadzących często do zaburzeń odżywiania oraz zmniejszamy ryzyko wystąpienia niedoborów pokarmowych.
Najlepiej jest zadbać o to, aby na co dzień nasza dieta obfitowała w produkty roślinne, a mięso i inne produkty odzwierzęce były spożywane okazjonalnie, aby były dobre jakościowo.